การที่จะทำให้รถยนต์มีคุณภาพสูงออกมาจำหน่ายบนโลกยานยนต์ได้ เหล่าบรรดาวิศวะกรในสาขาต่างๆ ต้องคิดค้น และพัฒนา เพื่อให้รถสามารถตอบโจทย์การใช้งานให้ได้มากที่สุด ทว่าแค่เรื่องของเทคโนโลยี หรือดีไซน์ รวมถึงสมรรถนะที่กล่าวมานั้นยังไม่สามารถนำรถออกมาจำหน่ายได้เลย ยังมีเรื่องของการรักษาสิ่งแวดล้อมอันเป็นสิ่งความสำคัญในการผลิตรถยนต์รวมอยู่ในระบบด้วย

และสิ่งที่สามารถพูดได้ถึงเรื่องการรักษาสิ่งแวดล้อมได้อย่างตรงประเด็นนั่นคือ เรื่องควบคุมการปล่อยไอเสีย ต้องบอกว่าในอุตสาหกรรมผลิตรถยนต์นั้นมีความเค้มงวดมาก โดยเฉพาะในต่างประเทศซึ่งส่งผลโดยตรงกับการผลิตและจำหน่ายรถยนต์มากที่สุด การผลิตที่ไม่ผ่านกฎหมายสิ่งแวดล้อม การปล่อยก๊าซที่เกินกำหนดค่ายนั้นๆ ก็จะไม่สามารถนำรถออกสู่มือผู้บริโภคได้ เช่นนั้นแล้วผู้ผลิตรถยนต์ต่างให้ความสำคัญกับสิ่งนี้เป็นอันดับต้นๆ ไม่เพียงแค่การผลิตเครื่องยนต์ให้สามารถเผาไหม้ได้อย่างสมบูรณ์แล้ว ยังต้องพัฒนาชิ้นส่วนอื่นตามไปด้วย และชิ้นส่วนที่มีหน้าที่โดยตรงกับการจำกัดมลพิษให้น้อยลงคือ แคทตาไลติกคอนเวอร์เตอร์ ( Catalytic Converter) เรียกติดปากสั้นๆ ว่า ท่อแคท และชิ้นส่วนที่ว่านี้มีความสำคัญอย่างไร?  แล้วจริงหรือไม่ว่าท่อแคทเก่าสามารถขายได้ราคาดี สำหรับหลายๆ คนน่าจะรู้กันอยู่แล้ว แต่ที่ยังไม่รู้ วันนี้เรามีคำตอบ

ในการคิดค้นและออกแบบท่อแคทนี้ก็เพื่อต้องการให้ค่าไอเสียที่ปล่อยออกมาผ่านเกณฑ์ตาม ค่ามาตรฐานไอเสียยูโร (European Emission Standards) หรือ ที่เรียกติดปากว่า มาตรฐานยูโร เมื่อมองอย่างนี้แล้วรถยนต์รวมถึงยานพาหนะที่ขับเคลื่อนด้วยเครื่องยนต์สันดาปนั้น เป็นตัวการปล่อยมลพิษมากที่สุดรองจากอุตสหกรรมโรงงาน ดังนั้นในแต่ละประเทศจึงจำเป็นต้องมีการควบคุมค่ามาตรฐานไอเสีย และหน้าที่ของท่อแคท คือ เปลี่ยนสารไฮโดรคาร์บอน ก๊าซคาร์บอนมอนอกไซด์ และก๊าซไนโตรเจนออกไซด์ ให้เป็นก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ โดยการใช้ความร้อนจากไอเสียจากการเผาไหม้ภายในเครื่องยนต์ เพื่อทำปฎิกริยาเคมีภายในท่อแคท ซึ่งแกนกลางเป็นเซรามิคทรงรังผึ้งที่ทนความร้อนสูง และเคลือบด้วยส่วนผสมของ Aluminium Oxide, Titanium Dioxide, Silicon Dioxide , และ Alumina ยังมีสารเคมี อย่าง Rhodium เพื่อใช้ในการ Reduction และไม่เพียงเท่านั้นยังมี Palladium ที่ใช้สำหรับ Oxidation ซึ่งการทำปฎิกริยานี้ ทำให้สามารถลดมลพิษที่ออกมาจากห้องเผาไหม้ได้ดี และลดการเกิดค่าฝุ่น PM 2.5 ได้

แคทตาไลติกคอนเวอร์เตอร์ ( Catalytic Converter) เรียกติดปากสั้นๆ ว่า ท่อแคท

มีคำถามเกิดขึ้น เมื่อตัวแกนของที่รังผึ้ง มีโอกาสตันได้ไหม?  คำตอบสำหรับเครื่องยนต์เบนซิน แทบจะไม่มีโอกาสตันจากการใช้งานเลย แต่จะเสื่อมสภาพตามการลเวลาซึ่งเกิดจากการเผาไหม้ และหากมีการดัดแปลงระบบการทำงานเครื่องยนต์ทำให้ความร้อนในการเผาไหม้จะสูงเกินกว่าปกติ เกินกว่าภายในท่อแคตจะรับได้ ก็มีโอกาสละลายจนกลายเป็นก้อนและแตกในที่สุด แต่นั้่นมีโอกาสน้อยมาก

สำหรับรถแต่งในบ้านเรา มีความเชื่อว่า การเอาท่อแคทออกจะทำให้ไอเสียไหลออกได้เร็วขึ้น ทว่าผลเสียที่ได้รับจากการถอดออกนั้นมีมากกว่าที่คิด แน่นอนว่ามลพิษถูกปล่อยออกไปสู่อากาศมากขึ้นนั่นเอง เนื่องจากไอเสียที่ออกจากเครื่องยนต์ไม่ได้ถูกกรองก่อนปล่อยออก แต่มีใครรู้หรือไม่ว่าท่อแคทที่เจ้าของรถมักตัดทิ้ง นั้นสามารถนำไปขายได้ราคาดี ท่อแคทเก่ามีราคา ขายต่อได้ จึงไม่ใช่เรื่องที่พูดเล่น เพราะอะไร ?  ก็เพราะว่าในตัว แคทตาไลติก นี้จะประกอบไปด้วย PGMs (โลหะกลุ่มแพลตินัม) ได้แก่ แพลตตินัม, แพลเลเดียม และโรเดียม โลหะทั้งหมดนี้สามารถนำกลับมาใช้ใหม่ได้ แม้ว่าท่อแคทจะหมดอายุการใช้งานไปแล้วก็ตาม

 ในตัวแคทตาไลติก ประกอบไปด้วย PGMs (โลหะกลุ่มแพลตินัม) ได้แก่ แพลตตินัม, แพลเลเดียม และโรเดียม 

และจริงๆ แล้วเรื่องราคาของท่อแคทแต่ละรุ่นนั้น จะแตกต่างกัน ขึ้นอยู่กับปริมาณของโลหะที่มีค่าซึ่งเป็นส่วนประกอบทว่าสิ่งนี้มีไม่เท่ากัน และราคาของโลหะเหล่านี้ก็จะเปลี่ยนไปตามตลาดเช่นกัน โดย ท่อแคทจะถูกทดสอบว่ามีปริมาณโลหะอยู่ภายในเท่าไรจากผู้รับซื้อ และหลังจากนั้นก็จะรู้ได้ว่าราคาที่สมเหตุสมผลและเที่ยงธรรมที่สุดคือเท่าไร แต่นั่นเป็นการซื้อขายในจำนวนมาก หากขายเป็นชิ้นเป็นอันจำนวนน้อยๆ ก็ตีราคากันความเหมาะสมมากกว่า

สำหรับรถที่ใช้งานเกินระยะ 150,000 กิโลเมตรไปแล้ว ควรจะทำอย่างไรกับตัวท่อแคทเก่าดี ถ้าพูดถึงความคุ้มค่า คุ้มราคา ควรที่จะเปลี่ยนท่อแคทลูกใหม่เข้าไป แต่ต้องยอมแลกกับราคาก็จะสูงหน่อยเพื่อลดมลพิษที่ปล่อยออกมา หรือหากเป็นคนชอบแต่งรถก็ควรหาหม้อพักคุณภาพสูงมาใส่แทนที่ ซึ่งปัจจุบันหม้อพักก็มีมากมายหลายแบบให้เลือก ส่วนตัวท่อแคทเก่าก็สามารถนำไปขายได้ราคางาม ปัจจุบันมีผู้มารับซื้อของที่ใช้แล้วกันถึงที่เพื่อนำมารีไซเคิลมากมาย ท่อแคทที่ไม่ใช้งานนั้น มีราคามากกว่าที่คิด เพราะว่ามีโลหะมีค่าอยู่ภายในตัวท่อ เพราะฉะนั้นเลือกที่จะขายเพื่อรีไซเคิลดีกว่าโยนมันทิ้งไปเฉยๆ อย่างน้อยก็ได้เงินทุนกลับมาอัพเกรดรคันโปรดได้อีกนิด แต่งานจะเลือกขายให้กับใคร คงต้องดูที่ความคุ้มค่าเป็นหลัก แต่เชื่อเถอะว่าดีกว่าทิ้งไว้ที่ร้านทำท่อ

เครดิต www.boxzaracing.com