เครื่อง ยนต์ดีเซลเป็นเครื่องยนต์แบบสันดาปภายใน (internal combustion engines) ซึ่งเป็นเครื่องต้นกำลังที่เปลี่ยนพลังงานเคมีในเชื้อเพลิงให้เป็นพลังงาน ความร้อนโดยการเผาไหม้ และพลังงานความร้อนก็จะเปลี่ยนเป็นพลังงานกล
เครื่องยนต์ดีเซลนั้นจะมีการจุดระเบิด ส่วนผสมระหว่างอากาศและเชื้อเพลิงเองซึ่งเรียกว่า compression ignition โดยเชื้อเพลิงจะถูกอัดฉีดเข้าไปในห้องเผาไหม้ที่มีอากาศถูกอัดไว้ และจะเกิด การลุกไหม้ขึ้น ซึ่งจะไปผลักให้ข้อเหวี่ยงหมุนไป
วงจรการทำงานของเครื่องยนต์ดีเซล 4 จังหวะ
(1) จังหวะดูด ลูกสูบเคลื่อนที่จากตำแหน่งบนสุดลงมาล่างสุด ในขณะที่วาล์วไอดีเปิดออก ก็จะเกิดแรงดูดอากาศเข้าสู่ห้องเผาไหม้
(2) จังหวะอัด ลูกสูบเคลื่อนที่จากตำแหน่งล่างสุดขึ้นสู่ตำแหน่งบนสุด ในขณะที่วาล์วปิดทั้งไอดีและไอเสีย เกิดการอัดให้อากาศภายในห้องเผาไหม้มีความดันสูงขึ้นและเกิดความร้อนขึ้นสูง มากพอที่จะทำให้น้ำมันเชื้อเพลิงสามารถลุกติดไฟได้เอง (โดยไม่ต้องใช้ประกายไฟจากเหมือนเครื่องยนต์เบนซิน)
(3) จังหวะระเบิด ในขณะลูกสูบอยู่ในตำแหน่งอัด ในห้องเผาไหม้มีความดันและอุณหภูมิสูง หัวฉีดจะฉีดน้ำมันเชื้อเพลิงเข้าสู่ห้องเผาไหม้ น้ำมันเชื้อเพลิงที่ฉีดเข้าไปแตกเป็นฝอยสัมผัสความร้อนสูงของอากาศจะเกิดการ ติดไฟและลามไปทั่วห้องเผาไหม้ ทำให้อากาศในห้องเผาไหม้ทั้งห้องอุณหภูมิสูงขึ้นอย่างรวดเร็วและขยายตัวดัน ลูกสูบลงมา
(4) จังหวะคาย เมื่ออากาศและน้ำมันเชื้อเพลิงเกิดจากการเผาไหม้ขยายตัวดันลูกสูบจนถึง ตำแหน่งล่างสุดแล้ว ลูกสูบก็จะเริ่มเคลื่อนที่ขึ้นพร้อมกับวาล์วไอเสียเปิด ลูกสูบก็จะดันเอาไอเสียหรือก๊าชที่เกิดจากการเผาไหม้ออกไปโดยผ่านทางวาล์วไอเสีย
จะเห็นได้ว่ารวมๆ แล้วจะคลายๆ กับการทำงานของเครื่องยนต์เบนซิน 4 จังหวะ ต่างกันตรงเครื่องยนต์ดีเซลนั้นไม่ต้องใช้ประกายไฟจากหัวเทียนช่วยในการจุด ระเบิด
เครดิต www.heremoo.com